Hallelujah! Ġesù huwa Ħaj!

L-Iskola St Michael, skola mmexxija mis-Soċjetà tal-Museum, f’Novembru 2021 għalqet 75 sena mit-twaqqif tagħha. Għal din l-okkażjoni, Pubblikazzjonijiet Preca ħarġu ktieb riċerkat minni bl-isem L-Iskola St Michael – L-Għaxqa ta’ San Ġorġ Preca, ktieb b’ħafna informazzjoni ġdida li l-awtur Robert Aloisio, għalliem fl-istess skola, irnexxielu jsib u li għandu jsib postu fil-librerija ta’ kull min għandu għal qalbu l-edukazzjoni u lil San Ġorġ Preca għax din l-Iskola kienet tassew l-għaxqa ta’ Dun Ġorġ u dal-ktieb jurina għalfejn. Il-ktieb kien imniedi nhar it-18 ta’ Mejju 2022 mas-soċji tal-Museum u xi mistidnin u mbagħad jumejn wara mal-pubbliku inġenerali fl-Iskola stess. “L-Għaxqa ta’ Qalbi” Ma’ tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija, Toni Agius (1907-1989), soċju tal-Museum u engine-fitter, kien ħalla x-xogħol sikur li kellu fit-Tarzna biex jiftaħ skola ġdida. Hu u tliet soċji oħra tal-Museum, apprentisti fit-Tarzna, issagrifikaw kollox biex jidħlu għal avventura sabiħa li bħal kull ħaġa ġdida oħra triqitha ma kinitx nieqsa mix-xewk. Bħall-Fundatur tal-Museum, Agius sab min ma fehmux u oħrajn kellhom il-biżgħat raġonevoli tagħhom. Imma San Ġorġ Preca bierek b’idejh it-tnejn lil Agius u l-opra ġdida li Alla kien se jibda permezz tiegħu. Iktar tard Dun Ġorġ sejjaħ lill-Iskola St Michael “l-għaxqa ta’ qalbi” u kienet l-hena tiegħu jżur l-Iskola, jitkellem mal-istudenti u l-għalliema u jqaddsilhom. Toni Agius kien isejjaħ lill-Iskola St Michael “special school” għax hu ma riedx sempliċiment jagħmel skola oħra. Dak iż-żmien f’Malta diġà kien hawn numru mhux ħażin ta’ skejjel u kulleġġi. Imma Agius kien ra kemm żgħażagħ kienu qegħdin jitħarbtu fuq il-postijiet tax-xogħol bl-eżempji ħżiena li jaraw, u kemm l-iskejjel ma kinux qed jagħmlu biżżejjed biex jikkumbattu dan it-taħsir. U quddiem dan kollu ma setax jibqa’ b’idejh fuq żaqqu. L-ispirtu altruwista u missjunarju li kien nissel fih San Ġorġ Preca bħala soċju tal-Museum ma setax iħallih indifferenti. Frott is-Sagrifiċċju F’messaġġ li l-Arċisqof Mons. Charles J. Scicluna bagħat lill-awtur għall-ktieb huwa kiteb hekk: “Bħala saċerdot żagħżugħ jiena kelli l-opportunità nqaddes l-Ewkaristija mal-istudenti tal-Iskola St Michael. Għalija kienet esperjenza sabiħa li niltaqa’ ma’ diversi studenti u għalliema f’ambjent fejn kont nista’ ninnota li l-edukazzjoni hi wkoll formazzjoni ta’ valuri qawwija Nsara.” “L-Iskola St Michael hija monument għad-dedikazzjoni tal-membri tas-Soċjetà tad-Duttrina Nisranija, imma hija wkoll frott is-sagrifiċċji ta’ ħafna ġenituri, familji u lajċi ddedikati. Matul iż-żmien stajt nara l-iżvilupp feliċi tal-Iskola: minn ambjent modest għal ambjent iżjed modern u adattat għall-esiġenzi tal-lum.” “Nawgura li l-Iskola St Michael tkompli tagħti servizz lil pajjiżna fil-qasam tal-edukazzjoni u tnissel fl-istudenti u l-għalliema, il-persważjoni tal-kliem li tant kien iħobb jirrepeti San Ġorġ Preca: ‘It-tagħlim hu l-għajn ta’ kull ġid’.” Kontribut lis-Soċjetà Maltija Is-Sur Raymond D’Amato li għamel iktar minn tletin sena Kap tal-Iskola kitieb hekk fid-Daħla tal-ktieb: “Minn qalbi nirringrazzja lis-Sur Robert Aloisio, għalliem tagħna u awtur ta’ dan il-ktieb voluminuż, mhux biss għar-riċerka bir-reqqa li għamel biex jagħtina l-istorja tal-Iskola għażiża tagħna, imma wkoll għall-impenn tiegħu biex jagħtina l-viżjoni, l-imħabba u d-dedikazzjoni tal-ħidma tal-membri tal-istaff tal-Iskola tagħna tul dawn is-snin kollha. Inti li ġie f’idejk dan il-ktieb, filwaqt li taqrah, apprezza l-kontribut li tat l-Iskola lis-Soċjetà Maltija anki fi żminijiet diffiċli. Jekk inti wieħed jew waħda minn dawk li f’dawn il-75 sena kellek ix-xorti li tkun parti mill-Iskola tagħna, aqsam mal-oħrajn dak li rċevejt. Nawguraw futur sabiħ lill-Iskola St Michael biex fi kliem San Ġorġ Preca, din “titla’ bil-barka tiegħek u joħroġ ġid spiritwali u temporali, u kull min jidħol fiha jkun oġġett tal-ħniena tiegħek.” Memorja Storika Fi kliem l-awtur, “Dan il-ktieb ridt niktbu biex meta jiġu nieqsa dawk li jiftakru sew lis-Sur Toni Agius ikun baqagħlna memorja storika tal-ġrajjiet li wasslu għat-twaqqif tal-Iskola St Michael u tal-ispirtu li anima lill-għalliema tal-bidu. Dan il-ktieb ktibtu biex ma ninsewx minn fejn tlaqna ħalli jkun ċar quddiem għajnejna fejn irridu naslu. Skola mhijiex intrapriża biex tagħmel il-flus imma familja oħra għat-tfal u ż-żgħażagħ fejn jiġu ffurmati fil-valuri tas-sewwa. Hekk riedha Agius u hekk riedha San Ġorġ Preca.” “Nirringrazzja lil kull min ikkopera miegħi biex stajt inwassal fit-tmiem dan il-proġett. Għalkemm pruvajt nintervista firxa wiesgħa ta’ persuni li b’mod jew ieħor ġew f’kuntatt mal-Iskola, niskuża ruħi ma’ oħrajn li stajt ħallejt barra. Kull min, għal żmien twil jew qasir, ta kontribut lill-Iskola għandu mertu quddiem Alla li mhux se nżidulu jew innaqqasulu jien b’din il-kitba tiegħi. Jalla dal-ktieb iservi biex niskopru mill-ġdid il-valuri li sawru lil ta’ qabilna, fuq kollox l-impenn tagħhom biex jagħmlu l-ġid lil għajrhom u b’hekk jagħtu glorja lil Alla.” Aħna u nħarsu lura lejn il-75 sena li għaddew, il-komunità tal-Iskola tagħna tħares bi gratitudni lejn dan il-vjaġġ edukattiv twil mhux ħażin. Aħna u nħarsu ’l quddiem, infittxu li nagħmlu li nistgħu bl-opportunitajiet li joffrilna l-ġejjieni. Iżda fuq kollox, ngħożżu l-preżent bħala mument uniku għall-membri tagħna biex inkomplu nikbru flimkien b’mod sabiħ bħala komunità. Fuq kollox, grazzi lis-Sinjur Alla li għoġbu jinqeda bina fl-opra tiegħu tat-tagħlim.

Irid ikollok 90 sena jew aktar biex forsi tiftakar Papa ieħor qabel Piju XII. Fil-fatt, waħda mill-ewwel xandiriet li l-Maltin qatt raw fuq it-televiżjoni kienet il-funeral ta’ Piju XII fl-1958, 64 sena ilu. Bis-saħħa tal-mezzi ta’ komunikazzjoni tal-massa l-Papiet ma baqgħux figuri mbiegħda imma saru wċuh familjari ma’ miljuni kbar ta’ nies madwar id-dinja, fosthom magħna l-Maltin... Papa Ġwanni XIII daħal fi qlub il-Maltin, fost l-oħrajn, għax kien l-ewwel Papa li tkellem bi lsienna. Pawlu VI kien Papa ħabib kbir ta’ Malta, Papa pjuttost minsi li l-kobor tiegħu qed jerġa’ jiġi skopert fi żmienna. It-tbissima ħelwa tal-Papa Luciani, minkejja l-pontifikat tassew qasir tiegħu, tibqa’ magħrufa. Il-Papa maħbub Ġwanni Pawlu II kien l-ewwel Papa li ġie jżurna, u żjara waħda ma kinitx biżżejjed f’wieħed mill-itwal pontifikati fl-istorja tal-Knisja. Fit-tieni żjara tiegħu f’Malta bbeatifika l-ewwel tliet Maltin. Benedittu XVI ġie jżurna hu wkoll u ddikjara l-ewwel qaddis Malti. U fl-2022 kien imiss lil Franġisku, il-Papa ħabib taż-żgħir u l-batut. Seba’ Papiet fi tmenin sena. Seba’ Papiet kbar. Seba’ Papiet ta’ fama qaddisa. Seba’ Papiet li ħallew marka fuq il-Knisja u fuq id-dinja. Seba’ Papiet umani, bil-preġji u bil-limitazzjonijiet tagħhom bħal kull wieħed u waħda minna. Luciani kien qal li kieku kien jaf li xi darba kien se jsir Papa kien jistudja iktar. Imma fil-verità ebda studju ma jista’ jkun biżżejjed għal responsabbiltà enormi bħal dik. L-aħħar sebgħa mill-265 suċċessur ta’ San Pietru fi storja twila ta’ elfejn sena. Fl-okkażjoni taż-żjara tal-Papa Franġisku f’Malta f’April 2022, Pubblikazzjoni Preca ħarġu l-ktieb Papiet Kbar ta’ Żmienna ta’ Robert Aloisio, għalliem u awtur ta’ disa’ kotba ħafna minnhom bijografiċi.

Meta nhar il-11 ta’ April 2006, il-pulizija Taljana qabdet lil Bernardo Provenzano, wara 43 sena maħrub, kulħadd baqa’ mistagħġeb kif dan il-kap assolut u vjolenti ta’ Cosa Nostra, il-mafja ta’ Sqallija u waħda mill-ikbar mafji tad-dinja, kien qed jistaħba ġo post fqir, jgħix ħajja mill-aktar sempliċi. Imma kien hemm dettal ieħor li forsi ġie ttraskurat minn ħafna imma li lill-awtur Robert Aloisio laqtu iżjed. F’dak il-post fqir kien qed jgħix bniedem reliġjożissimu, mimli santi u statwi sagri, mimli simboli tal-fidi Kattolika u strumenti ta’ talb. “Meta sirt naf b’dil-ħaġa ħsibt li dan kien biss dettall relatat ma’ Provenzano, każ iżolat,” jikteb Aloisio, “iżda jiena u nfittex, skoprejt li kważi l-mafjużi kollha huma reliġjużi jew “nies tal-Knisja”. Il-ħażen jagħmluh bi skop tajjeb, jgħidu huma. Imma kif Aloisio jipprova juri f’dan il-ktieb ġdid tiegħu, Mafja u Vanġelu mhuma b’ebda mod kompatibbli, minkejja li għal ħafna żmien, ħafna, anki fil-Knisja, ħasbu li dawn iż-żewġ realtajiet setgħu jgħixu flimkien u ma kienu jaraw ebda kontradizzjoni f’dan kollu. Fit-tieni kapitlu, l-awtur jittratta numru ta’ saċerdoti Sqallin, minsijin mill-istorja, li fil-bidu tas-seklu għoxrin fehmu din il-kontradizzjoni enormi u ħaduha kontra l-fenomenu mafjuż u minħabba f’hekk kellhom iħallsu l-ogħla prezz. Iżda kellu jgħaddi litteralment seklu biex tasal l-ewwel żvolta kbira fil-Knisja. Il-Kardinal ta’ Palermo, Salvatore Pappalardo fl-1982, fil-funeral tal-Ġeneral dalla Chiesa, għamel diskors qawwi li fih akkuża pubblikament lill-Istat li kien qed iparla ħafna dwar Mafja  u fir-realtà ma jagħmel xejn. Ir-risposta tal-Mafja ma damitx ma waslet għax, kif jirrakkonta Aloisio fir-raba’ kapitlu, meta Pappalardo mar iqaddes fil-kappella tal-ħabs ma tfaċċa ħadd mill-priġunieri. Imbagħad wara għaxar snin oħra ta’ silenzji u ilħna jgħajtu fid-deżert, wasal dak id-9 ta’ Mejju tal-1993, meta f’Agrigento, ħafna minna l-Maltin niftakru lill-Papa Ġwanni Pawlu II jgħajjat mal-mafjużi: “Dawn li għandhom fuq il-kuxjenza tagħhom tant vittmi umani, iridu jifhmu li ma jistgħux joqtlu nies innoċenti! Ma jistax il-bniedem, hu min hu, ebda assoċjazzjoni umana, Mafja, ma tista’ tibdel jekk tikkalpesta dan id-dritt santissimu ta’ Alla! Dan il-poplu tant marbut mal-ħajja... ma jistax jgħix dejjem taħt il-pressjoni taċ-ċiviltà tal-mewt... F’isem dan Kristu... ngħidha lil min hu responsabbli: ikkonvertu! Xi darba jasal il-ġudizzju ta’ Alla!” Dakinhar kien hemm 100,000 ruħ miġbura biex ifakkru lil Falcone u ’l Borsellino, u l-Papa kien għadu kif iltaqa’ għal ftit ħin mal-ġenituri tal-Imħallef Rosario Livatino, li nqatel mill-Mafja f’Settembru 1990, u li fl-okkażjoni tal-beatifikazzjoni tiegħu Aloisio ippubblika dan il-ktieb. Mhux li l-mafjużi tant beżgħu mill-kundanna tal-Papa – għalkemm lil xi wħud qabbdithom it-triq tal-konverżjoni, imma fuq kollox ħafna saċerdoti u lajċi għamlu tagħhom dak il-kliem u sarrfuh f’azzjoni pastorali. Għaddew biss erba’ xhur minn dik il-kundanna, u fil-15 ta’ Settembru 1993, il-Mafja assassinat lil Padre Pino Puglisi, qassis twajjeb, imma deċiż bis-saħħa li ma jħallix iż-żona ta’  Brancaccio f’Palermo taħt il-kontroll tal-poter politiku-mafjuż u fi ftit żmien irnexxielu jiġbed it-tfal u liż-żgħażagħ lejn il-knisja u jqabbadhom triq differenti. Fit-tmien kapitlu, l-awtur jagħti profil estensiv ta’ dan is-saċerdot kuraġġuż, u fl-appendiċi għandu żewġ intervisti interessanti li għamel ma’ żewġ persuni li ħadmu fil-qrib ma’ Don Puglisi, Swor Carolina u Pino Martinez. Is-sena ta’ wara kien imiss saċerdot ieħor, il-kappillan ta’ Casal di Principe, Giuseppe Diana, li wara li l-Mafja qatlitu, bdiet kampanja ta’ tfigħ ta’ tajn kontra tiegħu, li skont strateġija tipikament mafjuża, tipprova mhux biss toqtol il-persuna imma wkoll l-ideat tagħha. Dwar dawn il-personaġġi kollha, issa tistgħu taqraw iżjed dwarhom f’dan il-ktieb ġdid tiegħu. Il-qligħ kollu mill-ktieb imur għall-Caritas Parish Djakonija Network.

Pubblikazzjoni Preca għadha kif ippubblikat il-ktieb Gilbert Simiana: Fuq il-Passi ta’ Ġesù. B’riċerka u kitba ta’ Stephen Zammit, membru tas-Soċjetà tal-MUSEUM, dan il-ktieb jirrakkonta l-ħajja taż-żagħżugħ Gilbert Simiana (1982-1998), it-trobbija tiegħu fi ħdan familja Nisranija, bħala aspirant fis-Soċjetà tal-MUSEUM u student fil-Kulleġġ San Alwiġi, u kif il-marda tal-kanċer minn età żgħira kompliet issaħħu fil-fidi, fit-tama u fl-imħabba tiegħu lejn Ġesù, l-ikbar ħabib tiegħu. Dan wassal sabiex Gilbert jissejjaħ ‘Domenico Savio’ ta’ Malta. Dan il-ktieb jiġbor ħafna esperjenzi mingħand dawk l-aktar qrib tiegħu sabiex anke int tiltaqa’ ma’ dan iż-żagħżugħ qaddis u ma’ Ġesù Kristu li hu tant kien iħobb.

Madeleine Delbrêl (1904–1964) lajka Franċiża, ħaddiema soċjali, u mistika magħrufa għad-dedikazzjoni tagħha biex taqdi lill-foqra u l-emarġinati f'Ivry-sur-Seine, Pariġi. Il-kitbiet tagħha, li għandhom għeruq sodi fil-fidi Kattolika tagħha, jenfasizzaw is-sejba tad-divin f’esperjenzi ordinarji u jkomplu jispiraw lin-nies madwar id-dinja biex iħaddnu l-ispiritwalità fil-ħajja ta’ kuljum. Il-Papa Franġisku ddikjaraha Venerabbli fl-2018. We, the Ordinary People of the Streets (Aħna, il-Poplu Ordinarju tat-Triq) ta’ Madeleine Delbrêl hija esplorazzjoni tal-ispiritwalità qalb it-tfixkil tal-ħajja ta’ kuljum. Delbrêl toffri għarfien profond dwar is-sejba tad-divin fl-ordinarju u tenfasizza s-sagruzza tal-mundan. F'din il-ġabra ta' kitbiet, Delbrêl tistieden lill-qarrejja biex jikkontemplaw is-sinifikat ta' ġesti żgħar u ħidmiet ordinarji. Hija tisfida l-idea li l-ispiritwalità hija limitata għal ritwali reliġjużi jew kontemplazzjoni l’bogħod mid-dinja, filwaqt li tafferma li l-qdusija tinsab marbuta mal-ħajja ta’ kuljum. Permezz tal-ħsibijiet riflessivi tagħha, hi tħeġġeġ lill-qarrejja biex iqumu għall-preżenza ta’ Alla f’nofs ir-rutini tagħhom ta’ kuljum. Il-kitba ta’ Delbrêl hija kemm poetika kif ukoll prattika, imwaħħda b’sens profond ta’ riverenza lejn l-esperjenza umana. Hija tiċċelebra s-sbuħija tar-relazzjonijiet umani, id-dinjità tax-xogħol, u l-qawwa trasformattiva tal-imħabba. Billi tuża l-istess esperjenzi tagħha mal-faqar, it-tbatija u l-ferħ, hija toffri viżjoni ta’ spiritwalità li hija msejsa fuq is-solidarjetà u l-kompassjoni. Filwaqt li l-perspettiva ta’ Delbrêl għandha għeruq sodi fil-fidi Kattolika tagħha, il-messaġġ tagħha jaqbeż il-konfini reliġjużi, u jitkellem mix-xeewqa universali għat-tifsira tal-ħajja u r-relazzjonijiet mal-oħrajn. Kemm jekk tkun qed tirrifletti fuq id-daħk tat-tfal, it-taqbida tal-emarġinati jew il-misteri tad-divin, kliemha jixhed awtentiċità u għerf. We, the Ordinary People of the Streets (Aħna, il-Poplu Ordinarju tat-Triq) hija xhieda tal-qdusija fil-ħajja ta’ kuljum. Tfakkarna li l-qdusija mhix riservata għall-qaddisin jew għall-axxetiċi imma hija aċċessibbli għal dawk kollha li huma lesti jiftħu qalbhom għall-preżenza divina li huma mdawrin biha. Il-ktieb ta’ Delbrêl huwa stedina biex inħaddnu s-sagru u niskopru lil Alla fil-vjaġġ tagħna tal-ħajja ta’ kuljum.

Inti int Alla, li tħassar il-ħażen. Inti int Alla, teżor ta’ min jixtieqek. Inti int Alla, li titkellem mas-sempliċi. Inti int Alla, li taħfer lil min jaħfer. Inti int Alla, li tiġi unurat biss mill-umli. Inti int Alla, li tagħti lil min jagħti. Inti int Alla, li tiġġudika lil min jiġġudika. Inti int Alla, ħabib taċ-ċkejknin. Inti int Alla, l-uniku oġġett ta’ qlubna. Inti int Alla, li min ifittxek isibek. Inti int Alla, li ddawwal il-bnedmin. Inti int Alla li tilqa’ kull qalb niedma. Inti int Alla, li titkellem mas-silenzjużi. Inti int Alla, li tobgħod il-ħażen. Inti int Alla, li tfarraġ l-imnikktin. Inti int Alla, li tbierek lil min hu fidil. Inti int Alla, li d-delizzi tiegħek huma li tkun ma’ wlied il-bnedmin. Inti int Alla, li tilqa’ lil min jirrikorri lejk. Inti int Alla, teżor imprezzabbli ta’ min isibek. Inti int Alla, ħafif biex taħfer. Inti int Alla, paċi u mistrieħ tal-umli. Inti int Alla, oġġett tal-fidi tagħna. Inti int Alla, li trid salv lil kull bniedem. Inti int Alla, il-kawża tal-ferħ tagħna. Inti int Alla, ġeneruż. Inti int Alla, li tifraħ bil-konverżjoni tal-midneb. Inti int Alla, li ma ddawwarx wiċċek minn min jitolbok bil-verità. Inti int Alla, u min għandu lilek għandu kollox. Inti int Alla, li trid il-qalb kollha ta’ kull bniedem. Inti int Alla, li taħdem fis-silenzju. Konklużjoni: Sinjur Alla, li ħlaqtna, li fdejtna, li qiegħed tikkonservana, aħna servi tiegħek, lilek għażilna b’Sinjur tagħna, u ma nibdluk ma’ ħadd u ma’ xejn għax m’hawnx min hu bħalek, imma nitolbuk il-grazzja tiegħek, għax mingħajrek ma nistgħu xejn. Ammen.

Lill-Ewwel Persuna Divina: Dnibt, Sinjur, … u l-ħsieb fuq il-Ġustizzja divina tiegħek ksieni bil-biża’ … il-qerda tal-opri ta’ idejk … Ibnek stess maqtul fuq is-salib … u l-mewt li dejjem nistenna fuqi … jagħfsuni biex nibki l-ħtijiet tiegħi … quddiem il- qilla tiegħek. Mulej ħniena – Mulej ħniena – Mulej ħniena Lit-Tieni Persuna Divina Dnibt, Sinjur, iżda l-imħabba u l-ħniena … li ġibduk fostna taħt forma ta’ seftur u li bihom ittrattajt lill-midinbin missirijietna … kollok ħlewwa, … jimlewli qalbi bit-tama tal-maħfra ta’ ħtijieti kollha. Kristu ħniena – Kristu ħniena – Kristu ħniena Lit-Tielet Persuna Divina Dnibt, Sinjur … u nħoss qalbi tinqasam għaċ-ċanfir tal-benfeċċi tiegħek lejja: … jistħoqquli slaleb … flaġelli … mewt u infern għal elf darba … għall-ingratitudni tiegħi … imma għal tjubitek, ma nissaportix li nkun mifrud minnek. Mulej ħniena – Mulej ħniena – Mulej ħniena